Het Mysterie van Villa Fantoom (2023)

Noa Janssen danst de rol van Gravin Sofia

Zodra Ila van der Pouw haar personages laat praten en bewegen, vergeet je naar poppen te kijken.

Ze neemt haar publiek ogenschijnlijk moeiteloos mee in haar humoristische, poëtische en opmerkelijk toegankelijke verhalen.                                                                                                  Ila van der Pouw is een meesterpoppenspeler.
Bekroond met de Rabobank Publieksprijs en op festivals in Praag en China met prijzen voor beste poppenspel en beste voorstelling.                                                                     In juryrapporten met superlatieven overladen. Maar vooral: een aangename en vaak overdonderende verrassing voor nieuw publiek.                                                                     ‘Nog nooit zoiets gezien’ is een veel gehoorde reactie. Ila van der Pouw is al lang een goed bewaard theatergeheim.
Amélie erft een oude villa waar volgens de legende een schat verborgen ligt. Maar er blijken ook nog andere bewoners van Villa Fantoom te zijn.                                             Zal het haar lukken de felbegeerde schat te vinden? Dat blijft nog even een mysterie...
Het Mysterie van Villa Fantoom is een magisch, spannend en humoristisch stuk over de strijd tussen  eigenbelang en blijvende vriendschap.                                                             Een visuele tour de force met betoverende dans van Noa Janssen en imponerend poppenspel van Ila van der Pouw.
Een feest voor kinderen én ouders. Theater zoals je het zelden ziet.

Recensie: De Theaterkrant 18  oktober 2023

Het mysterie van Fantoom ontroert, verwondert en neemt ons mee op een fantasierijke speurtocht naar een verborgen schat.

Lenka Gonçalves Leal

18 oktober 2023

Gezien op 15 oktober 2023, TAQA Theater De Vest, Alkmaar

Een barokke trap, een open haard met een gebroken spiegel erboven, een roodfluwelen bankje en een fonkelende kroonluchter. Het interieur van Villa Fantoom ziet er geheimzinnig en uitnodigend uit. De beentjes van de jonge bezoekers trappelen opgewonden in afwachting van wat er zich in deze villa af zal spelen.

Een vrouw in zwart gewaad en met rode lakschoentjes aan loopt het toneel op, stopt voor een vervallen houten deur en belt aan. Het blijkt gravin Amélie, vertolkt door poppenspeler Ila van der Pouw, te zijn. Butler François, eveneens prachtig bespeeld door van der Pouw, heet haar dronken welkom en sluit zijn rondleiding af met de woorden: ‘Nog één ding… Het spookt hier!’

En spoken doet het zeker in Het mysterie van Villa Fantoom, geschreven door Rob Bloemkolk. De jonge en oudere theaterbezoekers worden meegenomen in het verhaal van gravin Amélie, erfgename van gravin Sophia die jarenlang in de villa gewoond heeft. Amélie is op zoek naar een schat die haar in één klap schatrijk zal maken.

Levensechte poppen vertegenwoordigen verscheidene geesten, die Van der Pouw moeiteloos tot leven wekt. Haar lippen blijven bijna compleet stil en haar mimiek neutraal, terwijl ze elk personage van een eigen karakter en bijbehorende stem voorziet. Ze zijn lief, ontroerend, een tikkeltje treurig en zeer menselijk.

Danseres Noa Janssen laat grafvin Sophia door het huis dwalen. In een simpele choreografie danst ze af en toe het toneel op. Haar lichtvoetige, beetje eentonige bewegingen doen denken aan een danseresje in een speeldoosje.

Als de muziek duisterder wordt en er een angstaanjagende ‘weer-niet-wolf’ tevoorschijn komt, lijkt het sommige jonge bezoekers een beetje te veel te worden. Gelukkig breekt de wolf snel zelf de spanning met een een nuchtere ‘Eng hè?!’

De muziek varieert van klassiek tot een soort technotango. Hier en daar wordt er in de zaal vrolijk meegedeind of op en neer gesprongen. Over het algemeen zitten de kinderen ademloos en geboeid te kijken. Het verhaal spreekt hen zichtbaar aan. 

Gravinnen, weer-niet-wolven en dronken butlers. Hebzucht, verlangen, mededogen en vriendschap. Het mysterie van Fantoom ontroert, verwondert en neemt ons mee op een fantasierijke speurtocht naar een verborgen schat.

De Klokkenluider van de Notre Dame  (2020) 

Noa Janssen danst de rol van Esmeralda

In de beroemde kathedraal van Parijs, de Notre Dame, woont Quasimodo. Ieder uur hangt hij aan de enorme touwen om de zware klokken te luiden. Quasimodo is niet bepaald moeder's mooiste. En daarom blijft hij binnen. In de kerk, waar hij de baas is en zich veilig voelt.
De waterspuwers maken het hem niet makkelijk met hun grappen, maar toch hebben ze Quasimodo in hun hart gesloten.                                                                                                         Want Quasimodo heeft dat hart op de juiste plek. Dat weet ook Juliette, de straatkat van de Notre Dame, zijn beste vriendin. Ze vertelt hem alles wat er in de stad gebeurd. Overdag repeteert het nonnenkoor en veegt Marie, de schoonmaakster, de kerk aan. Het leven is overzichtelijk.                                                                                                      Maar dan slaat een kermis haar tenten op rond de kathedraal. En danst er zomaar iemand de kerk en zijn leven binnen.
Wat doet Esmeralda in de kathedraal? Is ze niet bang voor de klokkenluider? In de beslotenheid van de kerk ontstaat er een bijzondere vriendschap met een wel heel onverwachte wending.

Over vriendschap en vertrouwen, maar bovenal een voorstelling over schoonheid.

Recensie: Marla Kleine

Een oud verhaal met een moderne twist. 

Ila van der Pouw speelt Klokkenluider van de Notre Dame. Gezien:  Zaantheater 12 september 2021. Première 

Door Marla Kleine (recensent Volkskrant, NVP, schrijfster boeken over poppentheater, werkplaats Poppenspel, de Proeve)

Met de voorstelling De GVR (2016), gebaseerd op het bekende kinderboek van Roald Dahl, begon Ila van der Pouw aan een serie bewerkingen van bekende (jeugd)literatuur. De reus werd opgevolgd door Tarzan (2018), geïnspireerd op het boek van Edgar Rice Burroughs. Ila van der Pouw en haar vaste schrijver Rob Bloemkolk hadden de smaak te pakken, met als resultaat Klokkenluider van de Notre Dame (2020)

Over Ila.

Misschien ten overvloede, voor diegenen die Ila van der Pouw nog niet kennen. Theatermaakster met poppen, die levensgroot, haar volwaardige tegenspelers op het toneel zijn. Tot 2000 maakt ze drie voorstellingen op de manier van zoveel startende poppenspelers. Door alles zelf te doen, van het maken tot de verkoop, van het bedienen van de techniek tot uiteraard het spelen. Met Leda  de Zwaan breekt ze in 2000 door. Ze gaat samenwerken met Neville Tranter, nog steeds haar vaste regisseur, met schrijver Rob Bloemkolk en later met Gerda Schimmel die haar poppen maakt. Iedere 2 jaar brengt ze een nieuwe voorstelling uit, ze wint prijzen in binnen-en buitenland, het Jantje Haagse prijs van de kinderjury, 2 nominaties voor de Zapp Theater Prijs, Publieksprijs Alkmaarse Courant en speelt regelmatig in China waar ze vele Awards mee naar huis neemt.  

De kracht van haar spel.

Iedere voorstelling die zij maakt, valt steeds weer op door de zorgvuldigheid waarmee ieder detail is uitgewerkt. Daarbij komt de rust, die Ila uitstraalt tijdens haar spel. Een verademing in deze tijd van ‘snel, sneller, snelst’. Het bijzondere is dat haar publiek, dat gewend is aan videospelletjes, activiteiten die een korte aandacht spanne nodig hebben, probleemloos meegaat in haar tempo. En dat heeft weer te maken met haar spelbeheersing, haar stemgebruik en uiteraard de onderwerpen die zij ten tonele brengt. Want hoe serieus ook, er is altijd ruimte voor een personage, dat lucht en humor in het verhaal brengt. Zo ook in haar nieuwe voorstelling.

Van Hugo 1831 naar 2021.

Schrijver Rob Bloemkolk heeft het oorspronkelijke verhaal van Victor Hugo uit 1831 tot op het bot gefileerd. Het aantal personages en plots is sterk teruggebracht, waardoor een helder, compact verhaal is overgebleven. Zo zijn er Quasimodo, Juliette zijn kat, Marie de schoonmaakster, de zusters in het kerkkoor, en uiteraard Esmeralda. Het bijzondere in deze voorstelling is dat Esmeralda , een non-verbale rol, gespeeld wordt door een danseres. Dit is de eerste keer dat Ila niet alleen op het toneel staat. Vrijwel altijd manipuleert zij in een rol haar poppen. Maar dat Quasimodo, de hoofdpersoon, gespeeld wordt door Ila zelf, en niet door een pop, is eveneens nieuw. 

Het decor, ontworpen door Kathelijne Monnens, bevat de juiste elementen om de suggestie van een kathedraal op te roepen, zeker met het slim uitgelichte roosvenster. Het achterdoek wordt gebruikt voor animaties, zoals de binnenkomst en het vertrek van de kermis.

Het verhaal.

De voorstelling begint als de kathedraal klaargemaakt wordt voor een nieuwe dag. Quasimodo opent de poorten en luistert naar de nieuwtjes van Juliette, de kat. Zij houdt hem op de hoogte van alles wat er in de buurt gebeurt, want Quasimodo komt niet buiten, omdat hij uitgelachen wordt vanwege zijn uiterlijk. Zij vertelt hem dat de kermis naar het plein voor de kathedraal komt. Marie levert onmiddellijk fel commentaar. Zij ziet het kermisvolk absoluut niet zitten, rovers zijn het, zakkenrollers, moordenaars. Zij ziet ze liever gaan dan komen. Intussen gaat alles in de kerk zijn gangetje, schoonmaken, de repetities van de zusters, en het luiden van de klokken. Op de achtergrond trekt de komst van de kermis voorbij. Clowns, acrobaten en een danseres. Stilletjes gaat Quasimodo naar buiten en ziet Esmeralda voor het eerst. Maar hij vlucht naar binnen als mensen op straat hem uitlachen, uitschelden.

Dan komt zij de kerk binnen, kijkt rond, en blijkt absoluut niet bang te zijn voor Quasimodo, integendeel, ze probeert met hem te dansen, maar dat is hem te veel. Intussen is daar zuster Egbertina, een geweldige pop, die stiekem toch naar de kermis is gegaan, en daar op geestige wijze verslag van doet. Gedurende de kermisperiode komt Esmeralda regelmatig in de kerk, en slaagt er uiteindelijk in om Quasimodo aan het dansen te krijgen. Een lieve, ontroerende scene. Als de kermis met Esmeralda weer vertrekt, blijft er een blij mens achter.

En zelfs Marie moet toegeven dat niet al het kermisvolk zo gevaarlijk is, als zij dacht.

De omgang met anders zijn.

Het verhaal is de wreedheid van het oorspronkelijke boek kwijt, zonder dat essentie ervan, verloren is gegaan. Het gaat nog steeds om ‘anders zijn’. En het recht dat men zich meent te kunnen aanmeten om dat rucksichtslos te veroordelen. Marie met haar afkeer van het kermisvolk, Quasimodo gepest om  zijn fysieke problemen. In die zin kwam de première op een wel heel bijzonder moment, namelijk het moment dat de eerste protesten tegen de opvang van Afghaans vluchtelingen op gang kwam. Opvallend was, dat men name de volwassenen in het publiek deze link onmiddellijk legden.    

Uitgestelde première.

Opnieuw heeft Ila een fraaie voorstelling neergezet. Een helder verhaal, met prachtige poppen en een fantasie prikkelend decor. Dankzij corona, is de première drie keer uitgesteld. Iedere keer opnieuw moest weer toegewerkt worden naar het spannende moment van de eerste voorstelling. Het manipuleren van de poppen was strak gezet in de regie van Neville Tranter. De personages zijn mooi in balans, maar ik weet zeker dat als de voorstelling is ingespeeld, en de spanning eraf is, de onderlinge relaties tussen de figuren, alleen maar meer gaan sprankelen.

www.ilavanderpouw.nl

www.theatervogels.nl   

__________________________________________________

TARZAN  ( 2018)

Een gorillamoeder ontfermt zich over een in de jungle achtergelaten baby en geeft het kind de naam Tarzan. En dan verschijnt na tien jaar tante Jane in de jungle. Ze is op zoek naar het vermiste kind van haar zus. Tarzan die inmiddels een vrolijk apenleven leidt, is nieuwsgierig naar andere mensen. Zo gaan die dingen nu eenmaal. Gorillamoeder Kala besluit dat Tarzan mensen moet leren kennen.
Haal je Tarzan uit de jungle of haal je de jungle uit Tarzan? Je beleeft het van dichtbij in de sfeervolle, ontroerende en spannende voorstelling: Tarzan. Meesterlijk poppenspel van Ila van der Pouw.

Een voorstelling over wie je bent, waar je thuis hoort maar bovenal over de moed om voor jezelf te kiezen.

Recensie: De Theaterkrant.                                                                                                                                     Pieter Rings: 14 oktober 2018, première in Kool Kunst en Cultuur, Heerhugowaard

__________________________________________________

De GVR (2016)

Roald Dahl. Naar een bewerking van Rob Bloemkolk. 2016

Recensie De Theaterkrant

Sander Jansen  Gezien: 27 november 2016 Schouwburg Amstelveen

Technisch knap poppenspel in boekbewerking

In haar nieuwste voorstelling waagt poppentheatermaker Ila van der Pouw met haar inmiddels vaste tekstschrijver Rob Bloemkolk zich voor het eerst aan een boekbewerking. Het scheen qua licenties wat voeten in de aarde te hebben, maar uiteindelijk is de timing – gelijktijdig met Spielbergs BFG en in het jaar dat Roald Dahl honderd jaar zou zijn geworden – perfect. De Grote Vriendelijke Reus is terug van, tja, eigenlijk nooit weggeweest.

De VOORLOPERS ( tot 1997)

Een toelatingsproject opleiding regie Toneelschool Amsterdam:  DE KAT IN DE ZAK. (3+)  (1986)

Een project voor de toelating van de regie-opleiding van Toneelschool Amsterdam. Een voorstelling voor peuters, kleuters en andere neuspeuteraars                                     . Gericht als ik ben op mijn twee zoontjes weet ik wat leuk is voor die leeftijd, wat werkt en wat niet. Herhaling is de grootste troef .  'De Kat in de Zak' is een klein succes. Dank zij krantenartikelen in de Duinstreek (gemeente Bergen NH) en mond-op-mond reclame, speel ik in die periode regelmatig op kleine schooltjes en buurthuisjes.  Ik speel met zelfgemaakte poppen en  bedien een knoppenpaneel voor het licht dat ik met mijn voeten bedien. De muziek komt uit een goede cassettespeler waar een start- en pauzeknop opzit. Alle spullen passen in de Eend (een 2CV) als de achterbank eruit gaat.                                                                                                                                                        De voorstelling is geïnspireerd op het werk van Neville Tranter. Een Australische poppenspeler voor volwassenen. Neville is mijn idool en jaren later wordt hij mijn mentor en regisseur van tientallen voorstellingen die we samen maken.  De naam 'Het Afgestofte Poppentheater' is een verwijzing naar 'The Stuffed Puppet Theatre' welke  ik schaamteloos imiteer!                                                                                                                                                                                                                                                                                                            Dit zijn foto's van de allereerste voorstelling van de Kat in de Zak.                                                                                                                                                                                                                                               Ik sta ergens in Vianen en ik ben bloed nerveus.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    

Na 'de Kat in de Zak'  volgt 'Sire, U lacht niet.' Het decor wordt gemaakt op deurpanelen door Arie Schoof, mijn oom, die er zin in heeft. De deurpanelen veranderen in kasteelmuren en met fluoriserende verf wordt de planeet vormgegeven. Een blauwe lamp op een steel geeft het effect. De premiere is in de Blinkerd  in Schoorl. De muziek voor de voorstelling wordt gecomponeerd door Peter Broersen en Bert van Baar die de thema's life ten gehore brengen op het feestje na de première. 

Na 'Sire, U lacht niet' volgt al snel' Het Land van Peer'   De voorstelling is geïnspireerd op een oude vriend: Kees Oud, die de accordeon bespeeld en rondtrekt verkleed  als Peer de Schuimer.  Het decor bestaat uit een schip dat tijdens een storm op een onbewoond eiland strandt waar Wimpie en Pimmetje een oogje in het zeil houden en waar Inez de Zeemeermin een oogje op Peer houdt. 

Na het Land van Peer volgt' Circus Doemaraki'.   Het decor, wederom gemaakt door Arie Schoof ,is prachtig en is een echte circustent met een spannende ingang. Ik speel de circusdirecteur.  Alle poppen heb ik weer zelf gemaakt. De dieren in het circus staken omdat ze het beleid in het circus willen veranderen.  Er wordt in het publiek veel gelachen en ik zing voor het eerst in de voorstelling. Dat is heel dapper van mij geweest.  Ik heb het er ook daar maar bij gelaten. Het liedje 'kaartjes te koop' wat ik overigens zelf gecomponeerd heb, wordt mij nog wel eens heel lief door vrienden en familie toe gezongen.                                                                                                                                                                                                      Het liedje blijft hangen heb ik vastgesteld.